Poljoprivredna stručna služba „Zrenjanin” 23100 Zrenjanin, Petra Drapšina 15, tel/fax: 023/548-501, 522-735, 548-615, 548-320
Uz stalne klimatske promene i rast cena inputa, u uslovima kada je tržište poljoprivrednih prizvoda nestabilno i neizvesno, a ulaganja sve veća, ratari sve manje mogu da priušte neracionalnu i neadekvatnu primenu mineralnih đubriva. Vremenski uslovi i tip zemljišta su faktori na koje se ne može značajno uticati. Pravilna primena agrotehničkih mera, među kojima je posebno značajno đubrenje, je u funkciji profitabilne biljne proizvodnje.
Nisu sva zemljišta podjednako obezbeđena hranljivim materijama. U zavisnosti od matičnog supstrata na kome su nastala, ona imaju različit sadržaj pojedinih elemenata koje biljke koriste u toku rasta i razvoja. Azot, fosfor i kalijum imaju najveći praktičan značaj za biljnu proizvodnju. Svaka vrsta ima određene specifičnosti u pogledu potreba za N, P i K.
Svake godine se sa parcela iznese određena količina hranljivih elemenata, a to zavisi od biljne vrste i visine prinosa. Sve iznete elemente neophodno je vratiti u zemljište đubrenjem u odgovarajućim količinama. Na taj način održavamo neophodne elemente na određenom nivou i čuvamo plodnost tla. Sadržaj hranljivih elemenata iznad i ispod optimalnog nivoa utiče na prinos. Radi utvrđivanja sadržaja materija i praćenja dinamike kojom se on menja, neophodno je redovno uzorkovati i analizirati zemljište.
Agrohemijska analiza predstavlja osnov racionalne primene mineralnih đubriva. Analizom uzoraka za potrebe kontrole plodnosti utvrđuje se pe-ha vrednost zemljišta, sadržaj kalcijum-karbonata, humusa, ukupnog azota, kao i sadržaj lako pristupačnog fosfora i kalijuma.
Na osnovu poznavanja sadržaja i oblika elemenata u zemljištu, kao i potreba pojedinih biljaka za njima, mogu se dati preporuke za primenu odgovarajućih vrsta, formulacija i količina đubriva. Izbalansiranom ishranom biljaka dobijaju se veći prinosi i čuva plodnost za sledeće godine. Budući da je cena đubriva značajan segment u ukupnim troškovima proizvodnje, od izuzetnog je značaja odrediti vrstu i tačne doze potrebnog đubriva. Analize zemljišta su jedan od uslova pri apliciranju za različite podsticaje. Osim toga, redovna kontrola plodnosti je i zakonska obaveza svih korisnika poljoprivrednog zemljišta.
Svake godine posle žetve/ berbe (prvo ozimih, a kasnije prolećnih useva), PSS Zrenjanin apeluje i poziva ratare da rade analizu plodnosti zemljišta. I ove godine PSS je obavestila proizvođače da je počela realizacija projekta besplatne analize zemljišta na teritoriji koju pokriva Služba.
Cilj akcije je pružanje podrške poljoprivrednicima da unaprede svoju biljnu proizvodnju. Direktne koristi koje imaju su: potpuno besplatna agrohemijska analiza obradivog zemljišta, pružena stručna preporuka za adekvatnu primenu đubriva na osnovu dobijenih laboratorijskih rezultata, a sve u cilju unapređenja proizvodnje. Kako bi ishodi analize bili što precizniji, veoma je važno pravilno uzorkovati zemljište. Suština je u tome da prosečan uzorak koji u sebi sadrži više pojedinačnih uzoraka bolje predstavlja parcelu.
Ivana Vasilijić, dipl. inž. PSS Zrenjanin