Poljoprivredna stručna služba „Zrenjanin” 23100 Zrenjanin, Petra Drapšina 15, tel/fax: 023/548-501, 522-735, 548-615, 548-320
Tokom proizvodne 2024. godine suncokret je jedina okopavina čiji je prinos bio približno dobar, na nivou proseka. Na nekim lokalitetima, uz adekvatne mere nege i zaštite, rod je bio čak i viši od proseka. U poređenju sa 2023. godinom, prinos je bio isti, a negde čak i veći. Setva suncokreta je obavljena u drugoj dekadi marta, što je u poređenju sa prošlom godinom mesec dana ranije. Usevi su tokom nicanja bili značajnije izloženi napadu štetočina na početku vegetacije, kao što su: peščar (opatrum sabulosum), repina pipa (bothynoderes punctiventris), stepski popac (acheta deserta).
Veći problem u tom periodu je bio nedostatak padavina i neujednačeno nicanje. Sporijem napretku useva doprineo je i pad temperature u drugoj polovini aprila.
U periodu butonizacije suncokreta, tokom prve dekade juna, registrujemo uslove za pojavu bolesti. Od faze butonizacije pa do sazrevanja suncokreta imali smo tokom 2024. godine 72,4 l/m2 (lokalitet Krajišnik) i uslove za infekciju u kategoriji slab do srednji intenzitet. Padavine nisu bile obilne ni česte, ali su se dešavale u kritičnoj fazi. Uticajem visokih temperatura tokom ovog perioda sprečeni su optimalni uslovi za razvoj jačih infekcija. Simptomi biljnih bolesti nisu jače ugrožavalali proizvodnju suncokreta. Obolele biljke su lošije podnosile kasniji nedostatak padavina. Pre zdravih su počele prinudno sazrevanje. Žetva sunokreta je počela ekstremno rano, u prvoj dekadi avgusta. Formirana zrna u glavici su imala manju hektolitarsku masu, a nalivenost zrna je bila lošija na obodima i centralnom delu glavice sunokreta.
Rezultati ocene koju smo obavili na netretiranim parcelama na više lokaliteta, različita agrotehnika i različiti hibridi (ocena se odnosila na list, stablo, vrat korena i glavicu) su sledeći: prouzrokovač crne pegavosti suncokreta (phoma macdonaldi) od 6 do 10% biljaka, prouzrokovač mrke pegavosti suncokreta (alternaria helianthi) od 11 do 14, prouzrokovač sivo-mrke pegavosti stabla suncokreta (phomopsis spp.- diaporthe spp) od 2 do 14% biljaka, prouzrokovač bele truleži (sclerotinia sclerotiorum) od 4 do 6 % biljka.
Snežana Parađenović, dipl. inž. zaštite bilja