Obratiti pažnju na pčele i korisne insekte

Biljnu proizvodnju zavisno od useva, ratarskih, povrtarskih i voćnih zasada ugrožava veliki broj biljnih bolesti i štetočina koje značajno utiču na kvalitet i kvantitet gajenih useva. Često prouzrokovana oštećenja limitiraju prinos. Pored direktnih šteta od insekata postoje i one indirektne.

Naime, na oštećenim tkivima biljaka razvijaju se i fitopatogene gljive kao paraziti ili saprofiti. Poljoprivredni proizvođači moraju imati u vidu vrlo važnu činjenicu da se pored štetnih insekata u prirodi mogu vrlo masovno naći i oni korisni, predatori štetočina i polinatori. Njihova uloga u proizvodnji je neophodna. Zato se hemijske mere moraju sprovoditi u skladu sa pojavom i prisustvom ovih insekata kako bi ih sačuvali. Prognozno- -izveštajna služba u gotovo svakoj svojoj preporuci, objavljenoj na portalu pisvojvodina.com upravo ukazuje na upozorenje proizvođačima kod sprovođenja hemijskih mera, koje se tiče zaštite polinatora.

Najosetljivija faza kod svih useva je cvetanje. Tada je na snazi zakonska obaveza koja zabranjuje tretman insekticidima. Sa stanovišta zaštite bilja, štetni insekti se mogu iskontrolisati u fazama pre ili posle cvetanja, primenom preparata u večernjim satima, i to preparata koji pokazuju selektivnost prema oprašivačima. Naravno, uz obavezno upozorenje pčelarima da će biti tretiranje i period trajanja, kako tada pčele ne bi puštali na ispašu. Zato je neophodna komunikacija između proizvođača i vlasnika košnica, koji ponekad ostave pčele na obodu parcela bez dogovora sa korisnicima parcela i bez naznačenog kontakta, što predstavlja problem.

U srednjem Banatu se proizvodnja uljane repice značajno povećava, a to je usev koji je pčelarima vrlo atraktivan. Štete uljanoj repici prouzrokuje repičin sjajnik koji se pojavljuje rano s proleća u fazi butonizacije, kako terminalnog pupoljaka tako i cvetnih pupoljaka na bočnim granama i upravo se tada i obavljaju tretmani (nikako u cvetanju) primenom insekticida iz grupe piretroida, ali svakako uz sve gore navedeno (tretman u večernjim satima,upozorenje i sl).

Druga atraktivna kultura u ratarstvu (s obzirom na površine) je suncokret. On se poslednjih godina tretira u fazi butona u cilju zaštite od prouzrokovača biljnih bolesti primenom fungicida. Oni izazvaju toksično delovanje na pčele, pa se svakako tretman nikako ne preporučuje u fazi cvetanja.

Tokom zimskog perioda organizuju se predavanja u Poljoprivrednoj stručnoj službi za poljoprivredne proizvođače iz različitih oblasti. Takođe se u ovom periodu dešavaju i prezentacije hemijskih kompanija, kao i predstavljanje firmi koje proizvode ili distribuiraju semena bilja, đubriva, biljnih stimulatora i sl. Na svakom okupljanju proizvođača obrađuje se tematika u vezi sa pčelarstvom i korisnim insektima, jer primena svih sredstava (ne samo insekticida) može imati negativno delovanje. Ono čak ne mora imati smrtni ishod pčela, ali može doći do konfuzije i dezorijentisanosti, kao posledice delovanja bilo kojih hemijskih sredstava koji nisu pesticidi.

Kolege iz Savetodavne službe tokom godine organizuju i radionice za svoje domaćine i ostale zainteresovane, na kojima sugerišu informacije oko bezbedne primene sredstava (đubriva, pesticida).

Uloga Prognozno-izvešajne službe je veoma važna, jer se kroz praćenje štetnih organizama, konstatuje i prisustvo korisnih. Takođe, uvek je prisutna sugestija (putem sajta, sredstava javnog informisanja, prezentacija i direktnog kontakta na terenu) o značaju pčela i ostalih korisnih insekta. Upravo ovi organizmi se mogu nazvati, pomoć prijatelja u parazitiranju i smanjenju populacije štetnih insekata.

Proizvođači se rado odazivaju na sastanke sa gore pomenutim tematikama, svesni da samo dobro informisani mogu ostvariti rentabilnu proizvodnju.

Snežana Parađenović, kordinator PIS RC Rrenjanin PSS Zrenjanin